Ένα σύνθημα μπορεί να διαθέτει υπόσταση νοήματος μόνον εφόσον εκφράζει παρακίνηση για μία καλά επεξεργασμένη γόνιμη δημιουργική δράση∙ όταν έχει το υπόβαθρο να ενεργοποιεί ένα πλήθος ανθρώπων γονιμοποιώντας το σε δημιουργικό συλλογικό υποκείμενο. Όταν όμως ενεργοποιεί το πλήθος στο χαμηλό επίπεδο των ενστίκτων του μετατρέποντάς το σε θορυβώδη όχλο, είναι φορέας παρακμής και καταστροφής.
Στη σύγχρονη Ελλάδα τα συνθήματα (και η λατρεία τους) έχουν πια αποκαλύψει την ανήμπορη και αυτιστική γύμνια τους. Έχει έρθει πια εδώ και πολύ καιρό ο… καιρός να εγκαταλείψουμε τη φαύλη γοητεία τους και να διαμορφώσουμε, να γεννήσουμε, το μέλλον μας. Όχι όμως και πάλι διεκδικώντας το από κάποιους που θεωρούμε ότι μας το αποστερούν ή μας το χρωστάνε, αλλά να ελευθερώσουμε τις δυνάμεις του από εμάς τους ίδιους, από μέσα μας, ώστε να το παραγάγουμε οι ίδιοι.
– Και πώς θα μπορέσει να γίνει αυτό;
Με μακρόπνοη συλλογική στόχευση και αποφασιστικότητα. Απαιτεί αναθεωρήσεις και θυσίες βολεμάτων ώστε να καλλιεργήσουμε τα πολλά προαπαιτούμενα αυτής της ανακατεύθυνσης. Προϋποθέτει όμως απαραιτήτως την αποδόμηση τών παγιωμένων αποπροσανατολιστικών μύθων ηθικο-ιδεολογικής φύσεως, οι οποίοι παραποιούν δραματικά την ιστορική αλήθεια και μας κρατάνε αγκιστρωμένους στην εθνική μας
ακινησία.
Επ’ ουδενί δε με το να επαναλαμβάνουμε αενάως τις πρακτικές και τις αντιλήψεις που μας καθήλωσαν και τελικά μας χρεοκόπησαν πολιτισμικά. Για να βρισκόμαστε σήμερα τόσο χαμηλά μετά από πέντε δεκαετίες μεταπολίτευσης και… «προοδευτικών» -τρομάρα μας- διακυβερνήσεων, είναι πασιφανές ότι η κατεύθυνση που είχαμε τότε πάρει ήταν φαύλη.
Οι εσωτερικές μας αντιστάσεις, κοινωνικές και ατομικές, είναι τεράστιες. Παρόλα αυτά, ευτυχώς, γίνεται. Το κλειδί που ξεκλειδώνει την πύλη τής προόδου είναι η απαγκίστρωση τού πνεύματος από παγιωμένες σκληρημένες ιδέες που επί δεκαετίες έχουν καταντήσει μυωπικές εμμονές καταπνίγοντας κάθε διάθεση για επαναθέαση του κόσμου. Καταλύτης τού ξεκλειδώματος είναι ο αναστοχασμός.
Για να αναζητήσεις το κλειδί μίας νέας πύλης, θα πρέπει πρώτα να πιστέψεις ότι μπορεί να υπάρχει μία άλλη, πιθανόν καλύτερη, πύλη από αυτή στην οποία παραμένεις «θρησκευτικά» προσκολλημένος.
Κανένα σύνθημα δεν είναι ικανό να σε καθοδηγήσει σε προσωπική αναζήτηση νέων πυλών. Τα συνθήματα επιχειρούν απλώς να γοητεύσουν και ναρκώσουν τη συνείδησή σου ώστε να σε οδηγήσουν μπροστά σε κάποιες ήδη έτοιμες πύλες που δεν τις έχεις αληθινά επιλέξει ο ίδιος αλλά κάποιοι άλλοι για εσένα.
«Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία».
Ασυζητητί, λέξεις με μεγάλο ειδικό βάρος και βαθιά σημειολογία. Όμως, εφόσον το νόημά τους δεν αναζητηθεί σε βάθος, θα παραμένουν απλοί φθόγγοι, λέξεις φτωχές και άχρωμες. Μπορεί το 73 να υπήρχε όντως κοινωνικό έρεισμα ώστε να χρειαζόταν να ηχήσουν, όμως ο ευτελισμός τους κατά τα χρόνια που επακολούθησαν κατέδειξε το συνειδησιακά φτωχό υπόβαθρο πάνω στο οποίο είχαν τεθεί.
Τις λέξεις αυτές, το νόημά τους, οφείλουμε να τις αναδιατυπώσουμε χωρίς τα βαρίδια με τα οποία είναι καπελωμένες. Να τις εκλεπτύνουμε στοχαστικά με σαφήνεια ώστε να φανερωθεί η αληθινά χρήσιμη ουσία τους.
Αυτή τη φορά δηλαδή όχι σαν ένα ρηχό αγωνιστικό σύνθημα στείρων διεκδικήσεων, αλλά ως νοηματικό πεδίο ατομικής και συλλογικής έμπνευσης και ανάληψης Εσωτερικής Ευθύνης.
